Inleiding

Als ondernemer kan je geconfronteerd worden met onvoorziene omstandigheden zoals langdurige ziekte, verlies van een belangrijke klant, snel gewijzigde marktomstandigheden, nieuwe wettelijke verplichtingen, een verkeerde beslissing … Dit kan uw bedrijf in zwaar weer brengen. De verliezen stapelen zich op. De schuldenberg groeit. Leveranciers tijdig betalen lukt niet meer. RSZ, belastingen en BTW tijdig betalen wordt moeilijk.

Een herstructurering is noodzakelijk.

In je onderneming schuilt een nog een levensvatbare kern. Het verleden hangt evenwel als een molensteen om je nek.

Een faling heeft grote persoonlijke gevolgen en heeft ook een belangrijke maatschappelijke impact. Daarom heeft de wetgever de wet op het concordaat vervangen door de WCO en nu recent ook het insolventierecht gemoderniseerd.

Wat is de WCO?

De Wet op de Continuïteit van de Onderneming (LCE – Loi sur la Continuité des Entreprises in het Frans) is een Belgische wetgeving uit 2009, met belangrijke aanpassingen in 2013 en in 2018. Deze wet biedt bedrijven-schuldenaars in moeilijkheden verschillende mogelijkheden om een oplossing te zoeken. Het meest gekende aspect is wellicht de tijdelijke bescherming tegen schuldeisers en de gedeeltelijke schuldkwijtschelding.

De wet voorziet in verschillende mogelijkheden, waarvan de collectieve schuldherschikking de meest gekende is, maar zeker niet de enige.

Zo is een overeenkomst met een beperkt aantal schuldeisers ook mogelijk.

Een weinig gebruikte piste is de overdracht onder gerechtelijk gezag. Dit is een zogenaamde WCO type 3. Wanneer de focus ligt op de continuïteit van de ondernemingsactiviteit (en niet het bedrijf zelf), is dit zeker een optie die moet overwogen worden. 

Wanneer is een WCO een goede keuze?

Een WCO procedure is geen wondermiddel. Het is ook niet de juiste keuze in alle omstandigheden. Elke situatie is uniek en vergt een gedegen analyse. Toch zijn er een aantal gemeenschappelijke kenmerken die bepalen of een WCO de juiste aanpak van de problemen kan zijn.

1. Wie zijn de belangrijkste schuldeisers? De overheid, de banken, de belangrijke leveranciers, de onbelangrijke leveranciers, betwistingen, de bedrijfsleider en zijn omgeving. Hoe meer de schulden zich achteraan in dit lijstje situeren, hoe gunstiger de situatie voor een WCO.
2. Welke borgen zijn gegeven? Hoe meer borgen zijn gegeven, hoe ongunstiger de situatie. Dit is zeker zo als er persoonlijke ‘alle sommen’ borgen zijn gegeven. Let ook op wettelijk bevoorrechte schuldeisers.
3. Hoe is je relatie met je boekhouder, met de banken, met je belangrijkste leveranciers, met je personeel? Kan je vier maal ‘goed’ zeggen, dan heeft je WCO meer kans op slagen en dus zin. 
4. Draait je bedrijf operationeel nog rond? Zijn er nog klanten? Is er nog voorraad? Hoe tijdiger je ingrijpt, hoe meer kans op slagen.

Een WCO is evenmin een doel op zich. Een tijdelijke bescherming tegen schuldeisers zonder gedegen plan en zonder redelijke vooruitzichten is slechts uitstel van executie. Een WCO is een financiële herstructurering. Zonder begeleidende gezondmaking, d.w.z. een operationele herstructurering  heeft het geen zin.

Wat is belangrijk om een WCO te doen lukken?

Om te beginnen twee waarschuwingen vooraf: ook een WCO procedure kost geld. Onderschat de kost niet! Advocaat-, accountants- en gerechtskosten lopen snel op. Dit maakt dat een WCO procedure weinig geschikt is voor zelfstandigen of kleine ondernemingen.

Een WCO procedure brengt ook heel wat specifiek administratief werk met zich mee met zeer strikte deadlines en richtlijnen. Elke fout is onverbiddelijk meteen een rode kaart.

Dit zijn de tips

1. Zorg voor een zeer goede korte termijn cash planning. Je moet doelgericht omspringen met het beetje geld dat er nog is.
2. Bouw een herstructureringsplan dat door alle stakeholders gedragen wordt.
3. Verzorg de relatie met je boekhouder en accountant. Je zal ze nodig hebben.
4. Communiceer snel, helder en eerlijk met iedereen: klanten, leveranciers, schuldeisers, banken, overheid, medewerkers, …
5. Wees eerlijk met je zelf en schrijf een realistisch plan. Reken je niet rijk met een Excel vol overdreven of te optimistische veronderstellingen.
6. Zoek naar een ‘grote broer’ die bereid is om kapitaal of een vriendenlening te verschaffen. Of operationeel een grote meerwaarde is.
7. Kies de juiste partners om je te begeleiden in dit proces: advocaat, crisismanager, administratie …
8. Schrijf je reorganisatieplan gericht op de continuïteit. Met wie wil je verder? Wie wil je aan boord houden? Wees bereid om zelf een groot deel van het verlies te slikken.

Opmerking: het herstructureringsplan is niet hetzelfde als het reorganisatieplan. Het herstructureringsplan is het grote plan dat je organisatie terug winstgevend moet maken. Het reorganisatieplan is het formele document dat ter homologatie aan de rechtbank wordt voorgelegd. In geval van een WCO type 2 wordt dit plan ook ter stemming aan de schuldeisers voorgelegd.

Besluit

Een WCO procedure is altijd een dubbeltje op zijn kant. Er kan veel verkeerd gaan. Het meest voorkomende probleem is dat de procedure te laat gestart wordt. Als het spreekwoordelijke kalf al verdronken is. Durf daarom eerlijk te zijn met jezelf wanneer je ’s morgens in de spiegel kijkt en de problemen overschouwt. Het is zoals bij kanker: hoe vroeger je erbij bent, hoe groter de kans op genezing.

Daarnaast is een gedegen kennis van de procedure in combinatie met een goed intensief beheer van het bedrijf een absolute noodzaak. Op deze manier is de kans op de continuïteit van de onderneming of de activiteit het grootst. Die kennis haal je best extern. Om opnieuw de analogie met de geneeskunde te trekken: wanneer je ziek bent, ga je naar de dokter.

Het is geen wondermiddel voor alle situaties. Wanneer de diagnose dit aantoont, is een WCO procedure de echte oplossing voor een doorstart.

Interesse in zulk een diagnose? Contacteer me, vandaag nog!

Over de auteur

Jan Vander Mijnsbrugge is interim manager en ondernemer. Hij schrijft dit artikel vanuit zijn eigen ervaringen in de bedrijven die hij beheert en de ondernemingen die hij bestuurt. Met meerdere succesvol afgeronde financiële herstructureringen is hij een echte ervaringsexpert.

Post Scriptum

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op LinkedIn